Üretim sistemleri ve bir üretim sistemi olarak uzaktan eğitim

Üretim Sistemleri

Üretim, bir örgütün temel fonksiyonudur. Üretim faaliyetleri yoluyla elde edilen çıktılar ne kadar fazla olursa GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla, bir ülkede bir yıl içinde üretilen mal ve hizmet miktarının değeri) yoluyla  ülkenin refah düzeyi de o kadar artacaktır.

Mal veya hizmet üretmek için bir araya getirilmiş insan, makine, malzeme, bilgi gibi unsurların oluşturduğu yapıya üretim sistemi denilmektedir. Sistem çalışmalarında sistem ve çevresinin ya da sistem sınırının tanımlanması  önemli bir konudur çünkü yönetimin denetimi altındaki unsurlar sistemin içinde, denetimi altında olmayanlar sistemin dışında (çevresinde) yer almaktadır.

Üretim sistemlerinin yapısı ve özellikleri

Üretim sistemlerinin yapısı da genel sistem yapısı gibi girdi, dönüşüm süreci ve çıktı şeklindedir. Girdiler, yani üretim faktörleri (doğal kaynaklar, sermaye, emek, girişimci, teknoloji vs.) sisteme dışarıdan alınan unsurlardır. Çevresel girdiler ve pazar girdileri genellikle enformasyon ağırlıklıdır. Mal ve hizmet üretimi için gerekli olan temel girdilerdir.
Dönüşüm süreci, girdileri amaca uygun şekilde çıktılara dönüştürmeye yönelik işlemlerdir.
Üretim sisteminin çıktıları doğrudan ve dolaylı olmak üzere ikiye ayrılır. Doğrudan çıktılar sistem için daha önemlidir çünkü işletmenin varlığını sürdürmesi için bu çıktılara ihtiyacı vardır. Dolaylı çıktılar ise genellikle önemsenmemektedir.

Bir Üretim Sistemi Modeli

Bir üretim sistemi olarak uzaktan eğitim

Eğitim bir hizmet üretimidir. Üretim yapmak üzere kurulmuş işletmelerin yönetimlerinin önemli bir boyutunu üretim faaliyetlerinin planlanması, örgütlenmesi, yürütülmesi ve denetimi oluşturur. Üretim yönetimi olarak adlandırılan bu faaliyetler genel olarak;

 

- Tasarım ve Kuruluş

- İşletim

 

olmak üzere ikiye ayrılır. Üretim yönetimi kaynağını bilimsel yöntemden almaktadır. Aşağıda uzaktan eğitim yönetiminde karar problemlerine üretim yönetimi faaliyetleri açısından bakılarak bir takım sorulara cevap aranmıştır.

 

Uzaktan Eğitim Yönetiminde Tasarım ve Kuruluş

Karar Problemi	Bir uzaktan eğitim sistemi açısından cevabı aranan sorular
Ürün tasarımı ve geliştirilmesi	Sistemde kime yönelik hangi bölüm/programlar/eğitimler yer alacak?
Tesis yeri belirlenmesi	Sistem için oluşturulacak teknolojik alt yapı nerede kurulacak? Kampüs ortamı içinde mi yoksa çevrimiçi/çevrimdışı eğitim hizmeti veren özel bir firma ile mi anlaşılacak?
Proses tasarımı ve yerleşim düzenlemesi	Eğitimler için hangi öğretim yöntemleri kullanılacak? Eğitimler hangi ortamlarda (basılı materyal, mobil uygulama, video, TV, radyo programı, CD, DVD şeklinde vs.) sunulacak?  Hnagi eğitimin hangi ortamda sunulması daha uygundur? Sistemdeki programlar/eğitimler çevrimiçi mi verilecek? Hedef kitlemiz bu ortamları kullanabilecek yeterlilikte mi? Hedef kitlemizde bu ortamları kullanacak donanımlar mevcut mu? Bu donanımları kendilerine biz mi vereceğiz onların mı temin etmesini isteyeceğiz?
Kapasite belirlenmesi	Üretim, yönetim ve yürütme işlemleri için yeterli fiziksel kaynaklarımız (bina, sınıf, bilgisayar, laboratuvar, sanal sınıf vs.) var mı? Sistemi düzgün bir şekilde yürütebilmek için akademik/idari/destek anlamında mevcut personelimiz hariç asgari kaç kişiye ihtiyacımız var?
İş tasarım ve ölçümü	Bu sistemi kullanacak olan akademik/idari çalışanlara/çalışacaklara veya öğrenenlere sistemin kullanımı hakkında eğitimler verilecek mi? Bu eğitimler ne kadar sürecek, bunun için bir planlama yapılacak mı?

Uzaktan Eğitim Yönetiminde İşletim

Karar Problemi	Bir uzaktan eğitim sistemi açısından cevabı aranan sorular
Talep tahmini	Bölgesel/ulusal veya mesleki anlamda hangi eğitimlere/programlara ihtiyacımız var? veya hedef kitlemiz tarafından daha çok hangi konularda eğitimler talep ediliyor?
Üretim planlaması	İlk başta sistemde kaç program/eğitim olacak? Hangi programı/eğitimi ne zaman açacağız? Bu programlara kaçar kişilik kontenjan ayıracağız?
Stok kontrolü	Eğitimlerle ilgili hangi eğitsel mateyalleri (radio yayını, video, TV yayını, basılı materyaller, CD, DVD, mobil uygulamalar vs.) tasarlıyacağız/üreteceğiz?
Kalite kontrolü	Hedef kitlemiz bu materyalleri kullanabilecek mi? veya bu materyallerle eğitim almak istiyor mu? Veya bu materyallerle sunulan eğitimi alabilecek yeterlikte mi?
Bakım planlaması	Sistemi kullananların sistemi kullanırken yaşayabilecekleri sorunlar nasıl giderilecek? Eğitimler sırasında kullanıcılara eğitsel, teknik, yönetsel veya sosyal destek verilecek mi? Bu sorunların giderilmesi amacıyla sistem için bir araştırma geliştirme ekibi kurulacak mı?

Kaynak:
Ali Ekrem ÖZKUL ders notları, 2015, Anadolu Üniversitesi, Uzaktan Eğitim Anabilim Dalı